Drentse woningbouw onder druk: provincie vraagt Rijk om structurele steun

DRENTHE - De provincie Drenthe maakt zich ernstig zorgen over de voortgang van de woningbouw. Hoewel Drenthe tot nu toe de afspraken uit de regionale woondeals heeft weten te realiseren, blijkt uit de provinciale rapportage Randvoorwaarden Woningbouw dat minstens de helft van de resterende opgave tot 2030 onder druk staat.

De rapportage, opgesteld in samenwerking met gemeenten, woningcorporaties en experts, laat zien dat hardnekkige knelpunten zoals stikstof, financieringstekorten, tekort aan ambtelijke capaciteit en spuitzonering de woningbouw ernstig belemmeren.

Stikstof grootste knelpunt
Net als in andere provincies is stikstof de grootste belemmering. Vrijwel alle woningbouwprojecten in Drenthe liggen nabij stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden, waardoor vergunningverlening vaak niet mogelijk is of projecten forse vertraging oplopen. De stikstofregels zijn sinds 2024 strenger door nieuwe jurisprudentie.

Publiek onrendabele investeringen
Naast de nieuwbouwopgave is ook herstructurering een aanzienlijke opgave. Zo is een groot deel van de woningvoorraad verouderd en niet toekomstbestendig. Er zit een flink gat tussen de kosten die gemeenten moeten maken om gebieden geschikt te maken voor woningbouw en de opbrengsten van die locaties. Voor meer dan de helft van de woningen is daarmee de publieke onrendabele top niet gedekt. Gemiddeld kampen Drentse projecten met een onrendabele top van €32.000 per woning.  

Gemeenten hebben zelf onvoldoende financiële armslag om die tekorten te dekken. Dit staat nog los van de investeringsmogelijkheden van woningcorporaties. Voor de komende jaren kunnen zij de gemaakte afspraken nog wel nakomen. Maar daarna neemt de ruimte voor nieuwe investeringen af. Dat gaat ten koste van nieuwbouw, het verduurzamen van bestaande woningen en de betaalbaarheid van sociale huurwoningen.

Tekort aan ambtelijke capaciteit en experts
Met name voor kleinere gemeenten is het moeilijk om voldoende capaciteit en expertise aan te trekken. Daardoor worden projecten later ontwikkeld of vergunningen vertraagd verleend. Door slim samen te werken en de inzet van provinciale impulsteam wordt dit zoveel mogelijk opgevangen. Dit is echter niet voldoende. Het is van belang dat gemeenten van het Rijk voldoende middelen krijgen en dat die ook structureel van aard zijn. Ook andere knelpunten zoals spuitzonering en bezwaarprocedures, zorgen voor vertraging en onzekerheid. De verschillende knelpunten hangen sterk met elkaar samen en versterken elkaar. Het oplossen van één knelpunt is vaak niet voldoende om een woonplan daadwerkelijk van de grond te krijgen. Daarom is structurele steun van het Rijk onmisbaar om de woningbouw op koers te houden.

Provincie Drenthe blijft zich inzetten, maar roept Rijk op tot actie
De provincie Drenthe werkt hard aan de versnelling van de woningbouw via onder meer het Impulsteam Wonen, versnellingstafels en subsidieregelingen. Maar de omvang van de knelpunten overstijgt wat de provincie, gemeenten en woningcorporaties zelf kunnen doen. Gedeputeerde Yvonne Turenhout: “We hebben in Drenthe de plannen, de locaties en de wil om te bouwen. Maar zonder structurele aandacht, wetgeving en financiële ondersteuning vanuit het Rijk komen veel projecten onder druk te staan of zelfs stil te liggen.”   

Woondealafspraken
De Provinciale Rapportage Randvoorwaarden Woningbouw is een belangrijke bouwsteen in de gesprekken met het Rijk. Drenthe vraagt om concrete maatregelen en wederkerigheid in de uitvoering van de woondealafspraken, die in 2022 gemaakt zijn met het Rijk en de Drentse gemeenten.